การบ่มเพาะความเป็นพลเมืองโลกและการพัฒนาศักยภาพในตนเอง ผ่านการศึกษานอกสถานที่: ข้อเสนอการออกแบบแนวปฏิบัติที่มีประสิทธิภาพ

Abstract

การจัดกิจกรรมการศึกษานอกสถานที่เป็นหนึ่งภารกิจของอาจารย์และนักการศึกษาทุกระดับชั้นการศึกษา การศึกษานอกสถานที่สามารถสร้างผลกระทบสำคัญต่อการเรียนรู้ของผู้เรียน ทั้งจากประสบการณ์จริงที่ได้พบ และการท้าทายทัศนคติความเชื่อของตน บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอแนวปฏิบัติการศึกษานอกสถานที่สำหรับนักการศึกษาและผู้จัดกิจกรรม ในการออกแบบและอำนวยการจัดการศึกษานอกสถานที่ เพื่อบ่มเพาะความเป็นพลเมืองโลกและการพัฒนาศักยภาพในตนเอง จากการสังเคราะห์ได้ ข้อเสนอแนวปฏิบัติที่มีประสิทธิภาพเพื่อการศึกษานอกสถานที่ 6 ขั้นตอน คือ 1) กำหนดกรอบ: ระบุเป้าหมาย วัตถุประสงค์ และความสอดคล้องการจัดกิจกรรมการศึกษานอกสถานที่กับหลักสูตร 2) วางแผน: จัดประสบการณ์การเรียนรู้ที่ท้าทายและมีความหมาย 3) จัดเตรียมกิจรรม: สร้างการสะท้อนคิดอย่างมีวิจารณญาณ โดยกระตุ้นการตั้งคำถาม 4) การส่งเสริมการเรียนรู้: ให้เกิดตระหนักรู้ทางวัฒนธรรมมีความหลากหลาย และเปิดรับมุมมองจากประสบการณ์จริง 5) การประเมินผล: ประเมินผลการเรียนรู้และให้ผลสะท้อนกลับอย่างทันท่วงที และ 6) สะท้อนผลเพื่อการพัฒนา: ประเมินผลการจัดกิจกรรมทุกมิติ จัดทำแนวปฏิบัติที่มีประสิทธิภาพ ข้อเสนอแนะในการนำปฏิบัติ มีประเด็นสำคัญ 5 ข้อ คือ 1) การออกแบบกิจกรรมที่สร้างประสบการณ์ที่ส่งเสริม ท้าทาย ก่อให้เกิดความหมายต่อผู้เรียน คัดเลือกสถานที่ให้สอดคล้องกับหลักสูตร และเตรียมความพร้อมผู้ที่เกี่ยวข้อง 2) ค้นหา/พัฒนาผู้นำกิจกรรมที่กระตุ้นการเรียนรู้และการมีส่วนร่วมของผู้เรียน 3) สร้างการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์จริง เกิดความประทับใจ แบ่งปันการเรียนรู้ และสะท้อนคิดเพื่อให้ผู้เรียนได้ท้าทายความคิดและทัศนคติเดิมของตน 4) กระตุ้นให้ผู้เรียนนำเสนอความคิด และรับฟังผู้อื่นอย่างตั้งใจ และ 5) ประเมินผลกิจกรรมในทุกมิติและนำผลไปพัฒนาการศึกษานอกสถานที่ในอนาคตให้มีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น บทสรุปของการศึกษานอกสถานที่เป็นกิจกรรมระยะสั้น 1-3 วัน เมื่อมีกระบวนการเตรียมงานผ่านแนวปฏิบัติที่มีประสิทธิภาพ จะที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนเกิดประสบการณ์จริง เกิดความประทับใจมีความหมาย และได้เกิดการสะท้อนคิด ซึ่งประสบการณ์จริงที่มีความหมายก่อให้เกิดความประทับใจ จะมีส่วนสำคัญที่จะทำให้ผู้เรียนเกิดความตระหนักในตนเองที่จะมีส่วนในการบ่มเพาะความเป็นพลเมืองโลกและการพัฒนาศักยภาพในตนเอง